CLOUD PIECE
Imagine the clouds dripping
Dig a hole in your garden to
Put them in.
1963 spring
Vanochtend hoorde ik dit gedicht van Yoko Ono. Ik schrijf graag over kunstenaars die werk maken dat bij forest bathing past. Yoko Ono raakt me, ik ben een kippenvel soort van geraakt, geraakt als in wensen dat zij mijn voorouder zou zijn. NYC icelady, bomenmoeder, sakura heks.
Het begon een paar weken geleden. Ik had spullen opgehaald die jarenlang in opslag hadden gelegen. Uit een gescheurde bruine envelop – brieven en uitnodigingen stond erop – viel een puzzelstukje met erop een stukje hemel.
Mijn hand greep weer in die koperen bak – ‘mag dit?‘ Ik viste het deel eruit. Yoko Ono op de Biënnale van Venetië. 2009. Het paviljoen was een kerk. Achter het altaar was de apsis een halfrond stukje wolkenlucht. In de wijwaterbak bij de uitgang de puzzelstukjes hemel. Dit puzzelstukje hemel.
Dat was het begin.
Afgelopen week werd Yoko Ono 90, Instagram zei het. Klik. Voor haar verjaardag vraagt ze bomen. Ze heeft een digitale wensboom gemaakt met best wishes en je kunt er een boom kopen die geplant gaat worden.
Origineel? Nee. Shell plant bomen, op begraafplaatsen tooien wenskaarten sneue herinneringsbomen. Op Linkedin stroomt mijn tijdlijn vol met Siebertjes in de dop die van bomenplanten big business maken. Een beetje teleurstellend, net als in de Serpentine gallery met Abramovic, toen moest ik ook denken aan een workshop in Djoj, een beetje mindful, een beetje fantasy. Maar daar denk ik nu ook anders over.
Dus toch betekenisvol? Misschien. Alleen al omdat zij het doet, de Fluxus voorloopster die kunstenaressen als Marina Abramovic, Guerrilla Girls en Lady Gaga inspireert, betekent haar wensenboom meer dan een businessmodel, window dressing en uitvaartmarketing. In de eenvoud ligt de groei, dacht ik, nog zo’n oneliner geleerd op insta. Maar ook toen was ik nog niet gegrepen.
Pas vanochtend met die podcast.
Bomen horen bij de hemel.
Lucht hoort bij de hemel.
Stel je voor, Ono verkocht lucht uit een kauwgom apparaat, zo’n ding dat ook ringetjes en zoetigheid uitspuwt als je er een kwartje ingooit. Ongebakken lucht in een plastik eitje. Ik denk: een grote kunstenares is wier werk en meegroeit met de ‘sign of the times’. Lucht nu is zo anders dan lucht toen. Maar de lading blijft.
Waar denk ik aan bij een stukje hemel? Dromen, herinneringen, … oud en half vergeten wolken. Ilja Kabakov in Münster, vanuit het hoge gras naar de wolken kijken. De hemel boven het veen in Ostfriesland. Het kantelraam op een zolderkamer in Gouda toen een reiger langs vloog. Ono toen ze een klein meisje was op het Japanse platteland en door een gat in het dak de hemel inkeek.
De volgende keer als je de natuur in gaat, neem dan dit gedicht mee en denk aan jouw hemel, jouw lucht, jouw verhaal.
