Luisteren naar stilte is gezond en essentieel voor de biodiversiteit. Herinner je je mijn essay over de Geneva Convention voor bomen nog? Behalve recht op donkerte zou daar recht op stilte in komen te staan.
Wanneer hoorde jij voor het laatst geen mensen geluid? Misschien tijdens de lockdown? Ontbreken van menselijk geluid is een zeldzame ervaring! Onderzoek zegt dat zo’n negentig procent van de kinderen in hun hele leven nooit natuurlijke stilte zullen ervaren. We zijn voortdurend blootgesteld aan lawaai van snelwegen, luchtverkeer, de cv en koelkasten. Het is zo alomtegenwoordig dat we het nauwelijks nog opmerken, – maar dat betekent niet dat het goed is.
Herrie eist zijn tol
Blootstelling aan onophoudelijk geluid eist zijn tol. Het kan leiden tot hoge bloeddruk, hart-en vaatziekten, slaapstoornissen, concentratie problemen, tinnitus en zelfs een lager geboortegewicht van nieuwgeborenen. Het schaadt ook de dieren, zo verdrijft lawaai hele vogelpopulaties omdat omdat ze niet meer goed genoeg kunnen horen om te communiceren of te jagen.
Stilte in Nederland is ver te zoeken, alleen op de waddeneilanden schijnt ze nog te bestaan. Om het verstorende gepiep, geraas en gebrom minder kwalijk te laten zijn voor je lichaam is bosbaden voor de hand liggend.
Oases van stilte
Gordon Hempton is een Amerikaanse akoestische ecoloog die al jarenlang over de wereld reist op zoek naar geluiden vrij van door de mens gemaakt geluid. Hij wil oases van stilte creëren waar mensen lawaai kunnen ontsnappen en de waarde van stilte weer leren. Nu is hij begonnen aan Quiet Parks International (QPI), de stichting heeft het ambitieuze doel heeft om de rustigste plaatsen op aarde te vinden en hen te certificeren in een poging om ze te behouden voor toekomstige generaties. Hempton’s team heeft tot nu toe 260 rustige plaatsen over de hele wereld geïdentificeerd en tot stil park benoemd. “De teams testen elke potentiële locatie gedurende drie opeenvolgende dagen, de decibellen van natuurlijke ruis worden gemeten; helaas is geen enkel gebied volledig ongerept, maar de metingen helpen lokale overheden bij het stellen van normen. Geluiden als schoten, sirenes of militaire vliegtuigen leiden tot diskwalificatie, natuurlijke harde geluiden zijn prima.” De meeste stille parken liggen aan de andere kant van de wereld. Is het niet mogelijk om stilte ervaringen dichter bij huis te hebben? Zelfs al is de rust niet volledig, niet alleen wij mensen varen er wel bij als er af en toe stilte is.
Waarnaar luister je naar als het stil is? Hempton adviseert om jezelf voor te bereiden door juist geen reden vooraf te benoemen. Verwacht je vogels, kikkers, de weilanden of het bos horen? Laat dan deze verwachtingen los, want ze zullen filters zijn, die je in de weg staan.”
Stilte bij bosbaden
Bij forest bathing zijn we meestal in de buurt van de bewoonde wereld, het verkeer en andere mensen zijn een veelbesproken onderwerp op menig bosbad.
We helpen je dan een focusshift te maken naar verhoogte waarneming van geluid uit de natuurlijke wereld. Het lawaai raakt op de achtergrond, het natuurlijke geluid op de voorgrond. Deze ervaring maakt dat het innerlijk verweer tegen herrie lijkt te slinken, je weerstand tegen wat buiten is neemt af, je ontspant en neemt daardoor nog meer waar. Een deelnemer beschreef het als ‘zachter worden’.
Precies dat is wat we nodig hebben, zachtheid, openheid en perceptie.